Ιστορικό

Η Ηλεία, η ιδιαίτερη πατρίδα μας, ακουμπάει σε ένα γερό και ένδοξο παρελθόν. Στη νεότερη ιστορία της γνώρισε μεγάλη οικονομική ακμή χάριν της εύφορης και γόνιμης γης της και κυρίως χάριν της μαύρης κορινθιακής σταφίδας. Ο Πύργος ήταν το κέντρο διακίνησης του προϊόντος και αναδείχτηκε σε μια μεγάλη πόλη με μεγάλη οικονομική, πνευματική και πολιτιστική ακμή.

Αυτός ήταν ο Πύργος όταν το 1922 ιδρύθηκε το παράρτημα του Λυκείου των Ελληνίδων με πρωτοβουλία της Φανής Γιαννοπούλου και της Θεανώς Παπακωνσταντίνου, το γένος Λεονταρίτου, οι οποίες διετέλεσαν πρώτες πρόεδροί του. Το Λύκειο του Πύργου έγινε με ενθουσιασμό αποδεκτό από όλη την τοπική κοινωνία, ενώ ανταποκρίθηκε στις ανάγκες της εποχής. Πρώτο μέλημά του ήταν τότε η περίθαλψη των προσφύγων.

Περιελάμβανε τμήματα ζωγραφικής και χειροτεχνίας αλλά κυρίως τμήματα με σκοπό την εξύψωση της Ελληνίδας με σπουδαιότερο το Κυριακό Σχολείο, που απευθυνόταν κυρίως σε άπορα κορίτσια και προσφυγοπούλες που εργάζονταν σε σπίτια μεγαλοαστών, αλλά και στα εργοστάσια καπνοβιομηχανίας, αλευροβιομηχανιας, μακαρονοποιϊας, φανελοποιϊας, καραμελοποιϊας, οινοποιϊας και σταφιδεργοστάσια που λειτουργούσαν στην πόλη μας.

Η δράση του στην καλλιτεχνική, πνευματική και κοινωνική ζωή του Πύργου ήταν πολύ σημαντική και συνετέλεσε στην πρόοδο της πόλης. Μάλιστα είχε και τμήμα διαλέξεων, όπου κατά καιρούς προσκλήθηκαν και μίλησαν επιφανείς άνθρωποι του πνεύματος. Στα 1927 πέρασε από τον Πύργο ο Δελφικός Ποιητής Αγγελος Σικελιανός και ο παλιός του φίλος Γιώργος Καρανικολός τον παρακίνησε να κάνει μια διάλεξη στο Λύκειο. Η διάλεξη αυτή του Σικελιανού ήταν αληθινά κομψοτέχνημα λόγου και συγκινητική, με θέμα εμπνευσμένο από τα αετώματα της Ολυμπίας». (4 Φεβρουαρίου 1928).

Ο Τάκης Δημόπουλος θυμάται πολύ αργότερα: «η αίθουσα του Λυκείου, οι άλλοι χώροι του οικήματος, η σκάλα ακόμη, κατάμεστα όλα από τον κόσμο. Και η φωνή του Σικελιανού βροντερή, καθάρια, επιβλητική, συνεπήρε όλους από τις πρώτες κιόλας λέξεις…Στο τέλος της ομιλίας θύελλα ατελείωτη χειροκροτημάτων. Ολοι όρμησαν να χαιρετίσουν από κοντά τον ποιητή μ΄έναν αυθόρμητο συγκινημένο συνωστισμό…Ο Σικελιανός χάρισε στον Πύργο εκείνη τη βραδιά του 1928 πλούσια τη δωρεά της λυρικής ψυχής του».

Τα χρόνια προχωρούν ως το 1940 και η Διοικητική αρχή του Πύργου (Κατοχικές αρχές) ζήτησε την αλλαγή των μελών του ΔΣ και υπέβαλε κατάλογο νέων ονομάτων. Το ΔΣ δεν δέχτηκε και απέρριψε την ζητηθείσα αλλαγή. Το Λύκειον των Ελληνίδων Πύργου σταματά τη λειτουργία του. Eπανιδρύθηκε το 1977 από την αείμνηστη Παρασκευή Κριτσέλη.

Εκτοτε το Λύκειο των Ελληνίδων Πύργου παραμένει προσηλωμένο στους σκοπούς ίδρυσής του, ανταποκρινόμενο στις σύγχρονες εξελίξεις που είναι α) η έρευνα, η διατήρηση και μετάδοση όλων των μορφών του πολιτισμού, β) η ανύψωση και η πρόοδος των Ελληνίδων και η υποστήριξη της σύγχρονης μητέρας και του παιδιού γ) η συμβολή του σε κάθε πνευματική και πολιτιστική δραστηριότητα του τόπου μας.

Θεσμός του Λυκείου είναι τα «Χαραλάμπεια», κορυφαία φεστιβαλική – μουσικοχορευτική – παραδοσιακή εκδήλωση. Εχει διοργανώσει με μεγάλη επιτυχία το 12ο Πανελλήνιο Συνέδριο του Λυκείου των Ελληνίδων στον Πύργο καθώς και εκδηλώσεις όπως η Γιορτή της Μητέρας και αξιόλογες ημερίδες επιστημονικού, λογοτεχνικού, παιδαγωγικού και κοινωνικού χαρακτήρα.

Ενδεικτικά αναφέρουμε το αφιέρωμα τιμής και μνήμης το 2000 στον ποιητή Τάκη Δόξα, αλλά κ το 2010 στους Πύργιους πνευματικούς δημιουργούς Τάκη Δόξα, Διονύσιο Κόκκινο, Τάκη Σινόπουλο και Καλλιόπη Καφετζή.

Στο φιλόξενο χώρο του πάνω από 300 παιδιά αλλά και ενήλικες βιώνουν τη μουσική και χορευτική παράδοση, όπως υπάρχει αυθεντική στην ελληνική ύπαιθρο. Η Μεγάλη Χορευτική Ομάδα με χοροδιδάσκαλο το Κωνσταντίνο Τζανέτο, κάθε χρόνο γίνεται πρεσβευτής της πολύτιμης πολιτιστικής μας κληρονομιάς σε χιλιάδες επισκέπτες στο λιμάνι του Κατακόλου, στην αφή της Ολυμπιακής Φλόγας και σε παραστάσεις εντός και εκτός της χώρας.

Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τη συμμετοχή της σε εκδηλώσεις και εκπαιδευτικά ταξίδια στην Πάτρα, στο Ναύπλιο, στη Ρόδο, στην Καλαμάτα, στα Γιάννενα, αλλά και στην Βουδαπέστη, στις Βρυξέλες, στο Παρίσι και στο Buzau (Ρουμανία), όπου τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο για την εμφάνισή της κλπ.

Στο Λ.Ε.Π. λειτουργούν τμήματα Εθνικών Ενδυμασιών, με πλούσια ιματιοθήκη αυθεντικών φορεσιών, Εθνικών Χορών, Φιλολογικό, Μητέρας και Παιδιού, Λαογραφικό, Δημοσίων Σχέσεων και Εκδηλώσεων, Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Εκδρομών και Μουσικό με χορωδία ενηλίκων για έντεχνα και παραδοσιακά τραγούδια.

Το Λύκειον των Ελληνίδων Πύργου, δια των τμημάτων του όπως αυτά περιλαμβάνονται στην ιδρυτική του πράξη έχει σαν σκοπό τη διατήρηση της ελληνικής πνευματικής και πολιτισμικής μνήμης όπως αυτή νοείται ως σύνολο παραδόσεων που μεταβιβάζονται στους ανθρώπους ανά γενιές και διαμορφώνουν μια συλλογική ταυτότητα.

Για το λόγο αυτό μετέρχεται τη συλλογή και τη χρήση ελληνικών παραδοσιακών φορεσιών, κατά μεγάλο μέρος αυθεντικών, την εκμάθηση παραδοσιακών χορών από πολλές περιοχές της χώρας, τη συλλογή λαογραφικών αντικειμένων.

Για τον ίδιο σκοπό τιμά την μνήμη ανθρώπων που κατέδειξε ηρωϊκά η ιστορία, όπως αυτή των γυναικών κατά την Επανάσταση του 1821 πραγματοποιώντας μια μεγάλη παράσταση «Μια κόρη τ΄αποφάσισε!» σε συνεργασία και επιμέλεια του καθηγητή εθνομουσικολογίας κ. Λάμπρου Λιάβα (Ιούλιος 2021 , Θέατρο Φλόκα Αρχ. Ολυμπίας), τιμώντας τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, αλλά και τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, με τη παράσταση «Στην Ανατολή, Πέρα ως πέρα στη γη της Ιωνίας δοξαστικό αχολογάει τροπάρι…» – «μια Αναστάσιμη γιορτή μνήμης» σε επιμέλεια Θωμά Κωνσταντίνου (Ιούλιος 2022, Θέατρο Φλόκα Αρχ. Ολυμπίας).

Τιμά την πόλη του εκδίδοντας ημερολόγιο (Ιανουάριος 2023) με έργα ανθρώπων που έχουν την καταγωγή τους από αυτήν και που έχουν σφραγίσει τη πνευματική της ζωή αλλά και της χώρας μας ολόκληρης (Δανιήλ, Εξαρχόπουλος, Αδαμάκος, Βαρώτσος, Παπαμιχαλόπουλος κλπ).

Στέκεται αλληλέγγυα αρωγός, κατά τις δυνάμεις του αλλά κ΄των μελών του, σε οποιαδήποτε κρίση προσφέροντας στήριξη σε συνανθρώπους μας εντός και εκτός της χώρας μας που έχουν υποστεί τις συνέπειες ενός πολέμου, πυρκαϊών , σεισμών κλπ συνεργαζόμενο με φορείς ιδιωτικού κ δημοσίου δικαίου (Περιφέρεια, Δήμος, Χαμόγελο του Παιδιού κλπ), αλλά και σε τοπικό επίπεδο παρέχοντας βοήθεια στα ιδρύματα (Δημόσια και Εκκλησιαστικά) της περιοχής μας καθώς και σε συνανθρώπους μας που στερούνται τα προς το ζην.

Κύριο μέλημά μας είναι η φροντίδα των παιδιών που για οικονομικούς λόγους στερούνται της δυνατότητας να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που θα ήθελαν, έτσι προσφέρουμε δωρεάν εκμάθηση χορών σε παιδιά που φιλοξενούνται στο σπίτι του Χαμόγελου του Παιδιού ή που θέλουν να έρθουν στα τμήματά μας και αρκετές φορές σε συνεργασία με Α/θμια και Β/θμια εκπαίδευση έχουμε στηρίξει σχολεία της πόλης μας, το σύλλογο ΑΜΕΑ κλπ.

Εχει τιμηθεί από το κεντρικό Λύκειο των Ελληνίδων (Αθηνών) ως ένα από τα αρχαιότερα παραρτήματα (έτος ίδρυσης 1922).

Το Λύκειον των Ελληνίδων Πύργου βραβεύτηκε την Πέμπτη 21 Δεκεμβρίου 2023 στην Πανηγυρική Συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών με το βραβείο «Σάκη Σπήλιου Μπιρμπίλη».

Τιμήθηκε η πρόεδρός του κ. Αικατερίνη Παρασκευοπούλου, η Γεν. Γραμματέας Δήμητρα Καχτίτση – Τζαβάρα και όλα τα μέλη του Δ.Σ. Η πρόεδρος παρέλαβε το βραβείο από τον Πρόεδρο της Ακαδημίας κ. Μιχαήλ Σταθόπουλο, όπως δε αναφέρει ο τιμητικός έπαινος της Ακαδημίας, το Λύκειον των Ελληνίδων Πύργου «τιμάται δια την εξαιρετικήν και λαμπράν αυτού συμβολήν εις την της πόλεως του Πύργου Ηλείας πρόοδον και εις την της ελληνικής, πνευματικής και πολιτισμικής μνήμης διατήρησιν».

Το βραβείο αυτό αντανακλά την εκατόχρονη ζωή του Λυκείου του Πύργου και τη συνεχή παρουσία του στα πολιτιστικά, εθνικά και κοινωνικά γεγονότα του τόπου μας. Αποτελεί και μεγάλη τιμή για την πόλη του Πύργου και τον πνευματικό του κόσμο.

Διοικείται από 11μελές διοικητικό συμβούλιο, με τετραετή θητεία, το οποίο προέκυψε από τις αρχαιρεσίες του 2023, εκπροσωπείται από την πρόεδρό του Αικατερίνη Παρασκευοπούλου.